Najnowsze posty

Średnica rury nominalna DN i rzeczywista D – niezwykle ważne jest ich rozróżnienie!

Rury, robione ze stali i innych, równie wytrzymałych materiałów, np. z tworzyw sztucznych, znajdują powszechne zastosowanie w różnych gałęziach przemysłu. Używa się ich między innymi do tworzenia systemów wodociągowych i kanalizacyjnych w budownictwie, jako elementy konstrukcyjne różnych urządzeń czy na kratownice lub maszty. Jednym z czynników, jakie należy uwzględnić przed ich wyborem, jest odpowiednio dobrana średnica rury, a w tym momencie wiele osób natrafia na poważny problem, nie potrafiąc rozróżnić, czym jest średnica nominalna DN, a rzeczywista d rury.

Czym jest średnica nominalna rury DN?

Zacząć poprawnie będzie od wyjaśnienia, czym jest najczęściej spotykane i używane oznaczenie - średnica nominalna rury DN (od nazwy angielskiej – "diameter nominal"). Termin ten zastosowano najpierw do rur stalowych, lecz obecnie przyjął się praktycznie do wszystkich ich rodzajów, zwłaszcza tych, robionych z tworzyw sztucznych.

Definiując to pojęcie w najprostszy sposób, można powiedzieć, że średnica nominalna DN określa w przybliżeniu średnicę wewnętrzną rury i jest wielkością prześwitu rury. To od niego zależy przepustowość rury. Średnicę tę określa się często jako „fizycznie nieistniejącą”. Dla przykładu – rura D25DN20 o grubości ścianki 1,5 mm będzie miała średnicę w środku 22 mm, a nie 20 mm jak podaje DN (25 mm - 1,5 mm * 2 = 22 mm).

Średnica nominalna DN jest jednocześnie zgodna z obowiązującymi na terenie całej Unii Europejskiej normami EN ISO 6708. Ten rodzaj oznaczenia stosuje się przede wszystkim przy takich rodzajach rur, jak:

  • elementy rurociągów wodnych i gazowych z rur ocynkowanych lub nieocynkowanych;
  • rury żeliwne, coraz rzadziej, lecz czasem nadal używane;
  • rury kompozytowe, będące połączeniem wysokogatunkowej stali z odpornym na uszkodzenia tworzywem sztucznym;
  • rury z samych tworzyw sztucznych np. z polichlorku winylu (PVC).

Średnica zewnętrzna rury D

Powyższe informacje prowadzą nas do kolejnego ważnego terminu, określanego literą d (ang. diameter), oznaczającego średnicę zewnętrzną rury. Średnica d w systemie metrycznym wyrażana jest w milimetrach. Wartość średnicy zewnętrznej określa realną i dokładną średnicę rury według norm DIN (DIN2448 / DIN2458).

Czym lepiej posługiwać się - średnicą DN, czy średnicą D?

Zdecydowanie lepiej jest posługiwać się średnicą zewnętrzną rur d, a nie średnicą nominalną DN, co z pewnością ułatwi przeprowadzenie zaplanowanych prac montażowych. Przemawia za tym między innymi fakt, że średnica d jest wartością dokładnie mierzalną i stałą, niezależnie od typu rury, grubości jej ścianek czy materiału, z jakiego ją zrobiono. Kolejną zaletą, także podkreślaną przez specjalistów w tej dziedzinie, jest łatwość dokonania niezbędnych pomiarów oraz coraz powszechniejsze zastosowanie rur z tworzyw sztucznych.

Kiedy stosować DN?

Najprostszą odpowiedzią byłoby stwierdzenie – nigdy. Jednakże są sytuacje, w których posłużenie się średnicą nominalną DN jest istotne. Na przykład w przypadku podłączenia rurociągu do istniejącego przyłącza kołnierzowego, pompy bądź innego urządzenia, na którym znajduje się tylko oznaczenie DN.

Przelicznik średnic wg różnych standardów

Średnica nominalna
Średnica zewnętrzna D
Średnica zewnętrzna D DIN, mm
NPS
DN, mm
cal
mm
spawane
bezszwowe
1/8''
6
0,405
10,29
10,2
1/4''
8
0,540
13,72
13,5
12,0
3/8''
10
0,675
17,15
17,2
14,0
1/2''
15
0,840
21,34
21,3
20,0
3/4''
20
1,050
26,67
26,9
25,0
1''
25
1,315
33,40
33,7
30,0
1-1/4''
32
1,660
42,16
42,4
38,0
1-1/2''
40
1,900
48,26
48,3
44,5
2''
50
2,375
60,33
60,3
57,0
2-1/2''
65
2,875
73,03
76,1
73,0
3''
80
3,500
88,90
88,9
88,9
3-1/2''
-
4,000
101,60
101,6
4''
100
4,500
114,30
114,3
108,0
5''
125
5,563
141,30
139,7
133,0
6''
150
6,625
168,28
168,3
159,0
8''
200
8,625
219,08
219,1
216,0
10''
250
10,750
273,05
273,0
267,0
12''
300
12,750
323,85
323,9
318,0
14''
350
14,000
355,60
355,6
368,0
16''
400
16,000
406,40
406,4
419,0
18''
450
18,000
457,20
457,0
470
20''
500
20,000
508,00
508,0
521,0
22''
-
22,000
558,80
559,0
24''
600
24,000
609,60
610,0
622,0
26''
-
26,000
660,00
660,0
28''
700
28,000
711,20
711,0
720,0
30''
-
30,000
762,00
762,0
32''
800
32,000
812,80
813,0
820,0
34''
-
34,000
863,60
864,0
36''
900
36,000
914,40
914,0
920,0
38''
-
38,000
965,20
40''
1000
40,000
1016,00
1016,0
1020,0


I na końcu: NPS vs NB vs DN: czy jest jakaś różnica?

Jednak wiele cech jest podobnych do NPS, NB i DN, ale istnieje kilka oczywistych różnic, o których powinniśmy pamiętać podczas korzystania z tych notacji:
  1. NPS to amerykański standard oznaczania rozmiarów rur, NB to europejski, a DN to standard z systemu jednostek metrycznych.
  2. NPS podaje informacje o powiązanej średnicy zewnętrznej rury, NB podaje informacje związane ze średnicą wewnętrzną rury, a w przypadku DN jest to średnica zewnętrzna lub wewnętrzna, ale zbliżona do średnicy wewnętrznej rury.
  3. NPS wskazuje wymiar rury w „calach”, gdzie NB i DN podają to samo w „mm”.
  4. Ani NB, NPS, ani DN nie dostarczają dokładnych informacji na temat rozmiaru rury. Uwzględnienie standardowego wykresu harmonogramu rur wymaga określenia wewnętrznej i zewnętrznej średnicy rury.
Opublikowane w: Informacje referencyjne

Zostaw komentarz